Đến thăm ngôi chùa Giác Lâm 300 tuổi tại Sài Gòn

Chùa Giác Lâm được mệnh danh là ngôi chùa cổ xưa nhất tại Tp.HCM. Nguồn gốc của chùa là tổ đình của phái Thiền Lâm Tế tông ở miền Nam Việt Nam.

Với vị thế tọa lạc tại số 565 đường Lạc Long Quân, thuộc phường 10, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh. Chùa Giác Lâm còn được bộ Văn Hóa – Thông Tin chứng nhận là di tích lịch sử Việt vào năm 1988.

Hãy cùng với Không Gian Gốm đi tìm nét đẹp mộc mạc, cổ xưa đầy yên bình tại ngôi chùa cổ xưa này nhé!

Tham quan mọi nghõ ngách trong chùa Giác Lâm

Chùa đã được trùng tu khoảng 3 lần vào các thời điểm: 1798–1804, năm 1906–1909 và đầu năm 1999. Tổng thể chùa mang một hình ảnh độc đáo nhờ lối kiến trúc chữ Tam gồm ba dãy nhà ngang nối liền nhau cùng với nhiều không gian nhà phụ khác như: Chính điện, Giảng đường, nhà Ông Giám (trai đường).

Chi tiết được khắc họa sinh động trên mái ngói chùa

Ban đầu, chùa Giác Lâm không có cổng Tam Quan, sau 1955 mới bắt đầu xây dựng. Hai cổng tam quan hiện nay sát đường Lạc Long Quân, xoay mặt về hướng Nam. Có thêm câu đối bằng chữ Hán treo ở hai bên cột trụ cổng.

Khung cảnh chùa Giác Lâm rất yên tĩnh, thanh bình

Chùa có kết cấu kiên cố  với hai nếp nhà tứ trụ bố trí theo kiểu trùng thềm điệp ốc. Mái chùa gồm 4 vạt và các sống mái đều thẳng. Cho đến năm 2007, thì chùa được khởi công xây dựng lại thêm khu tăng xá và kh giảng đường, nền phía bên phải chùa theo hướng nhìn từ trong ra.

Tổ đình chùa Giác Lâm

Khu Tam Bảo gồm có giảng đường, trai đường và chánh điện được bố cục hoàn hảo trên mặt bằng hình chữ nhật. Với chiều dài 65m, chiều rộng 11m, nằm trên nền cao khoảng 1m so với vườn chùa. Phía trước chánh điện là một sân nhỏ hình chữ nhật, ngang 20m, rộng 10m.

Có một miếu nhỏ thờ Quan Thế Âm Bồ Tát bằng đá màu trước sân vườn. Bạn sẽ thấy có một cây bồ đề rất to lớn do ngài Narada (Srilanka) tặng. Đích thân ngài cùng Hòa thượng Hồng Từ và Sư Bửu Chơn trồng cây bồ đề này vào ngày 24-6-1953.

Không gian chính điện được xây dựng giống như căn nhà truyền thống gồm: một gian hai chái, bốn cột chính hay còn gọi là tứ trụ. Bước vào bên trong, bạn sẽ thấy rất rộng và sâu, có có 56 cột to hơn vòng tay ôm màu nâu sẫm, trên thân cột được chạm khắc những câu đối, thiếp vàng công phu. Xen giữa hàng cột là các cửa võng cùng được trạm khắc tinh xảo với nhiều hình ảnh bắt mắt như tứ linh, tứ quý, hoa điểu, …

Điện thờ Phật tôn nghiêm, gồm có ba bàn sắp xếp trong cao ngoài thấp dần: Bàn Di Đà, bàn Hội đồng và Tam Bảo. Hai bên tòa Cửu Long và tượng Thích Ca Đản sanh có hai vị Hộ Pháp. Trên bàn thờ Hội đồng có tượng Phạm Thiên (Ngọc Hoàng), Nam Tào, Bắc Đẩu.

Khu Điện Phật thờ tại chùa Giác Lâm

Bàn thờ Tam Bảo đặt tượng 5 vị: Đức Phật Thích Ca/Phật A Di Đà, Bốn vị Bồ tát là Quán Thế Âm, Đại Thế Chí – Văn Thù Sư Lợi, Đại Hạnh Phổ Hiền.

Việc bài trí hai bộ tượng Di Đà Tam Tôn (A Di Đà, Quán Thế Âm, Đại Thế Chí) và Thích Ca Tam Tôn (Thích Ca, Văn Thù, Phổ Hiền) đem lại sự trang nghiêm, uy quyền khi nhìn vào. Phía hai bên vách chánh điện sẽ có bài trí nhiều tượng thờ là: Địa Tạng, Quan Thánh, Bồ Đề Đạt Ma, Long Vương, Thập bát La Hán, Thập Điện Minh Vương.

Một góc bàn thờ các vị Thần Phật ở chùa

Đằng sau chánh điện là là một bàn thờ Tổ không quá lớn, dùng để thờ những vị Hòa Thượng của chùa Giác Lâm. Đối diện với bàn thờ Tổ là các bàn thờ: Phật Chuẩn Đề, Phật A Di Đà và bàn thờ Thập Điện Diêm Vương.

Chùa có 119 pho tượng (trong đó có 113 pho tượng cổ) với nhiều chất liệu khác nhau (gỗ, đồng, xi măng, thạch cao). Các pho tượng nổi tiếng là pho tượng Thích Ca bằng gỗ, tượng cổ nhất ở chùa, tòa Cửu Long và tượng Thích Ca sơ sinh bằng đồng, hai bộ tượng Thập bát La Hán, bộ tượng Ngũ Hiền (đức Phật và bốn vị Bồ tát) …

Các bàn thờ vị Thần Phật được đặt san sát nhau trong không gian chánh điện

Những nét độc đáo tại chùa Giác Lâm

Trước khi bước vào ngôi chùa độc đáo này, bạn sẽ nhìn thấy một bảo tháp xá lợi có 7 tầng được thiết kế theo hình lục giác. Với diện tổng diện tích hơn 600m2. cao 32,70m, quay mặt hướng phía Bắc. Mỗi tầng bảo tháp sẽ bài trí sắp đặt rất gọn gàng:

– Tầng dưới cùng đặt bàn thờ tượng Di Đà Tam Tôn

– Những tầng tiếp theo sẽ thờ nhiều tượng Phật, Bồ tát như : đức Phật Thích Ca, đức Phật Dược Sư, Bồ tát Quan Thế Âm, Bồ tát Chuẩn Đề, Bồ tát Di Lặc …

– Tầng thứ 7 trang trí chùm đèn Cửu Long, giữa là tháp Xá lợi đức Phật Thích Ca.

Tháp bảo xá lợi 7 tầng rất to và rộng lớn

Bên trong tháp ngọc xá lợi

Mọi buổi lễ quan trọng có ảnh hưởng lớn khi được tổ chức tại chùa sẽ diễn ra trước sự chứng kiến của các Phật tử, Tăng Ni và ngài Narada. Nếu có dịp may được tham gia cùng, bạn sẽ thấy mức độ hoành tráng, sự trang trọng diễn ra khiến bạn chẳng thể nào quên.

Ngoài ra, bên trong chùa Giác Lâm có xây dựng 3 khu tháp mộ.

– Một khu tháp mộ trước chùa chính, gồm 3 tháp mộ.

– Khu tháp mộ nằm bên phải đường vào chùa, gồm 33 tháp mộ, được xây dựng vào đầu thế kỷ XX.

– Khu tháp Tổ nằm sau miếu Linh Sơn Thánh mẫu, gồm 8 tháp mộ các Thiền sư trụ trì chùa và 3 tháp mộ các Hòa thượng ở các chùa khác, được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ XIX và thế kỷ XX.

Khu mộ trong chùa

Một điểm ấn tượng về kiến trúc của chùa Giác Lâm chính là vẫn giữ được nguyên vẹn 7.454 đĩa kiểu cẩn dọc đã qua sử dụng. Phần lớn các đĩa kiểu trang trí này được làm tại các cơ sở gốm ở Lái Thiêu, Bình Dương.

Chùa Giác Lâm không chỉ nổi bật về sự “cổ” lâu đời nhất, bài trí kiến trúc độc đáo nhất mà còn là nơi giúp mỗi người có thể tìm thấy sự bình yên, thanh tịnh trong lòng mình giữa cuộc sống bộn bề, mệt mỏi.

Chùa Giác Lâm vào ngày lễ Tảo Tháp

Đến đây, bạn vừa được tham quan khuôn viên chùa, nghe các sư thầy kể chuyện ngày xưa, mọi lo âu trong lòng sẽ nhanh chóng tiêu tan. Không Gian Gốm chỉ có thể nói rằng: Một ngày “sống” ở chùa Giác Lâm thật có ý nghĩa làm sao!