Tết Hàn Thực cúng gì? Những điều kiêng kỵ không nên làm?

Tết Hàn Thực cúng gì? Rất nhiều người Việt muốn biết để có thể bày trí mâm cỗ cúng để dâng lên tổ tiên, ông bà. Tết Hàn thực (3/3 âm lịch) là một trong những ngày Tết chính của người Việt ta. Để biết được nên cúng gì trong ngày tết hàn thực thì bạn đừng bỏ qua bài viết dưới đây.

Tết hàn thực cúng gì để dâng lên gia tiên?

Thực tế, Tết Hàn Thực không phải phổ biến ở Việt Nam. Nó chỉ xuất hiện ở các tỉnh miền Bắc và tỉnh Nam Bộ. Thông thường vào ngày này; các thành viên trong gia đình sẽ cùng nhau bày mâm cúng, gồm các món ăn như sau:

Bánh trôi, bánh chay

Đây là món bánh không thể thiếu trên mâm cúng Tết Hàn Thực. Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh; số lượng bánh trôi, bánh chay “chuẩn” nhất trong mâm cúng là 5 hoặc 3 bát bánh trôi; 3 hoặc 5 bát bánh chay.

Bánh trôi, bánh chay mang ý nghĩa thanh tao; thể hiện tình cảm thiêng liêng của con cháu dành tặng cho tổ tiên của mình.

Hương, hoa, trầu cau

Trong các lễ cúng dù lớn hay nhỏ thì hương, hoa trầu câu đều phải có. Thắp nén hương với làn khói giống như sợi dây liên kết vô hình truyền tải lời khấn nguyện của con cháu. Hoa và trầu câu là lễ vật thường thấy trong thờ cúng tượng trưng cho sự bình an và thanh khiết. Tết Hàn Thực cúng gì thì gia chủ nên chọn các loại hoa tươi; không được cúng hoa giả hay hoa đã héo sẽ ảnh hưởng rất lớn đến giá trị tâm linh trong việc chưng thờ rất nhiều.

Ly nước sạch

Nước là biểu hiện cho tâm của gia chủ. Bạn đã nghe đến câu: “Tâm của ta có thanh tịnh như nước hay không?”

Trong mọi lễ cúng Phật hoặc gia tiên; một ly nước sạch là điều không thể thiếu ở trên bàn thờ. Người dâng ly nước sẽ giúp chúng ta soi lương tâm của mình có trong sáng, lương thiện hay không.

Mâm ngũ quả

Tết Hàn Thực cúng gì? Không chỉ là bánh trôi; bánh chay mà chúng ta cũng cần chuẩn bị thêm một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả. Tùy theo từng vùng miền sẽ chọn loại quả nào để chưng thờ. Tuy nhiên, nên chọn 5 loại quả vs 5 màu sắc khác nhau đại diện theo ngũ hành Phong thủy. Khi dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành. 

Tết Hàn Thực có nguồn gốc từ Trung Hoa; nhưng khi du nhập vào Việt Nam đã có nhiều thay đổi để phù hợp với văn hóa dân tộc ta. Giờ đây, ngày 3/3 âm lịch trở thành một trong những ngày lễ được nhiều người chờ đón để bày tỏ tấm lòng với tổ tiên.

Đây cũng là dịp mà các bà, các mẹ có thể dạy cho con cháu của mình biết cách nhào bột; nặn ra những chiếc bánh trôi, bánh chay thơm ngon. Cũng là cách để giúp mỗi gia đình có thể lưu giữ một nét đẹp văn hóa lâu đời của người Việt.

Những điều kiêng kỵ trong ngày tết Hàn Thực

Việc tết hàn thực cúng gì thì bạn đã biết rõ; nhưng có nhiều lưu ý rất quan trọng cần kiêng kỵ trong ngày này mà bạn nên nắm để tránh phạm phải những điều không hay:

Kiêng chuyển nhà

Với những người thờ Phật đều tin rằng: “trần sao âm vậy”; nên việc người thân trong gia đình mất đi thì linh hồn của họ vẫn lưu luyến dưới trần gian. Nên vì thế, chúng ta chuyển nhà vào ngày này sẽ ảnh hưởng đến “vong linh” người đã khuất. Do đó, gia chủ không nên chọn ngày tết Hàn Thực để chuyển nhà.  

Kiêng đồ mặn

Vào ngày này chúng ta sẽ không sát sinh, không sử dụng các món ăn mặn mà chỉ dùng đồ ăn nguội như bánh trôi hoặc bánh chay. Điều này có liên quan đến lễ thanh minh và có ý nghĩa để linh hồn người thân; người đã khuất sẽ dễ dàng siêu thoát. 

Kiêng lửa

Dựa trên tích xưa của người Trung Quốc hình thành nên việc kiêng đốt lửa vào ngày Tết Hàn Thực. Với những người Việt gốc Hoa sẽ dùng những món ăn nguội đã làm sẵn chứ không nấu nướng.

Tuy nhiên, về cơ bản chúng ta cũng không bị ảnh hưởng quá nhiều vào việc này. Vì việc nấu nướng sẽ vẫn diễn ra bình thường; và sử dụng món ăn nguội tượng trưng đó là bánh trôi, bánh chay. 

Kiêng làm mâm cúng cầu kì

Theo TS Nguyễn Ánh Hồng cho biết: Vào ngày 3/3 âm lịch thì các gia đình không nên bày bừa quá rình rang. Thay vì bày mâm cúng tốn kém; chúng ta chỉ cần thành tâm, dâng bánh trôi, bánh chay lên ban thờ tổ tiên; và nguyện cầu những điều tốt đẹp là phù hợp nhất. 

Kiêng cúng bánh trôi, bánh chay ngũ sắc

Vì để tạo thêm điểm nhấn cúng kiếng ngày Tết Hàn Thực, nhiều gia đình đã tạo ra các màu bánh trôi với nhiều màu sắc từ đỏ, tím, vàng, hồng, cam, … Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia thì điều này không đúng; đi ngược với truyền thống thờ cúng Tết hàn thực của ông cha ta.

Hiểu rõ tết hàn thực cúng gì và nên kiêng những điều gì sẽ giúp bạn không gặp quá nhiều khó khăn trong việc thờ cúng cho tổ tiên của mình. Hơn nữa, với những ai đi xa hãy dành thời gian quay về cùng gia đình để thưởng thức những chiếc bánh trôi, bánh chay thơm ngon là tuyệt nhất.